Շիրվանզադեի պատիվը

Շիրվանզադեին ճանաչել եմ իբրև արձակագիր, որի գործերը կարդալուց հասկացել եմ գրողի հոգեբանությունը, բառապաշարի սահմանափակությունը, առանց սիմվոլենրի տեքստերը, պարզ իմաստները և ենթատեքստ չունենալը:  Սակայն վերջերս կարդացի նրա քննադատական հոդվածները հայ թատրոնի և դերասանների մասին ու համեմատեցի արձակ գործերի հետ. կարող եմ վստահ ասել, որ Շիրվանզադեն իբրև քննադատ կայացած է և ավելի մեծ լումա ունի հենց այդ բնագավառում քան գրականության մեջ:

Հանրակրթական դասագրքերում շատ ենք հանդիպում նրա անունը, ստեղծագործությունները: Ամենաքննարկվողը նրա դրամատուրգիական ստեղծագործություններից մեկն է <<Պատվի համար>>-ը, որը գրվելուց անմիջապես հետո բեմադրվել է և մինչ այսօր չի իջնում թատրոնի բեմից:

<<Պատվի համար>> ստեղծագործությունը առաջին անգամ կարդացել եմ միջին դպրոցում, և բնականաբար այդ  փուլում այդ ստեղծագործությունը դարձավ իմ ամենասիրելի պատմությունը, իսկ Շիրվանզադեն էլ իր հերթին` ամենասիրելի գրողը: Սակայն ժամանակը շատ բան է փոխում: Վերջերս նորից բացեցի <<Պատվի համար>>-ի էջերը ու վերընթերցեցի: Այս անգամ արդեն ավելի հասուն,  գրականությունը այլ կողմից հասկացող ու ընդունող ընթերցող էի: Պիեսի հերոսները ունեն ընդհանուր տիպաբանական նմանություն ` նրանք բոլորը փորձում են իրենց պատիվը բարձր պահել: Մարգարիտի համար պատիվը այն թղթերն էին, որոնք պետք է հասցներ Օթարյանին, նրա քրոջ համար գեղեցիկ հագնվելն ու հասարակության առաջ պճնված դուրս գալն էր, և այսպես շարունակ: Պիեսում բոլորը անհատներ են, ոնեն հատուկ բնավորության գծեր, շեշտված հոգեբանություն որը մենք տեսնում ենք կերպարների գործողություններից:

Համեմատելով հայկական դրամատուրգիայի մյուս գործերի հետ հստակ կարող եմ ասել, որ թույլ գործ է: Շիրվանզադեն բոլոր հարցերի պատասխաները մեզ տալիս է, ընթերցողին մտածելու տեղիք չի տալիս, գրվածքը շատ պարզ է ու առանց ենթատեքստի:

Շիրվանզադեի պատիվը պահեց իր քննադատությունները:

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s